2018 – Ζωή μετά χαμηλών πτήσεων

Ο Αρκάς στα μάτια μου θυμίζει πεισματάρη αιρετικό μιας κυρίαρχης θρησκείας, μοιάζει μ’ έναν απ’ αυτούς τους τεράστιους εκσκαφείς που σκάβουν σε βάθος το χώμα, σωριάζοντας σε ερείπια την παλιά οικοδομή που κείτονταν πριν, για να θεμελιώσει το καινούριο κτίσμα. Μια τεράστια δύναμη, κρυμμένη καλά πίσω από την πιο “ύπουλη” στολή: το ΓΕΛΙΟ. Διαβάζοντας μια σελίδα του Αρκά συναντά κανείς έναν συνηθισμένο διάλογο, μέχρι να φτάσει στο τελευταίο καρέ: εκεί ακριβώς εκρήγνυται η ατομική βόμβα του γέλιου με την απρόσμενη ξεκαρδιστική ατάκα. Αλλά… το μανιτάρι της πυρηνικής έκρηξης του γέλιου ακολουθείται από άλλα, μικρότερα και επίμονα μανιταράκια, μικρές βραδυφλεγείς βόμβες σκέψεων και προβληματισμών, που σκάνε για πολύν καιρό στο νου του προσεκτικού αναγνώστη.Εκεί ακριβώς βρίσκεται η δύναμη του καλλιτέχνη: να αφήνει βαθιά τα σημάδια του στον αποδέκτη μετά την πρώτη επαφή με το δημιούργημα. Κατά μία έννοια ο Αρκάς θεωρώ πως λειτουργεί όπως ο Κων/νος Καβάφης στα ποιήματά του: είναι οι τελευταίοι στίχοι που “απογειώνουν” όλους τους προηγούμενους, ανατρέποντας κάθε πρόβλεψη του αναγνώστη για την τελική έκβαση. Η μεγάλη διαφορά βέβαια των δύο είναι πως, τη θέση της παροιμιώδους ειρωνικής μελαγχολίας του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή, στα σκίτσα του Αρκά την αντικαθιστά το ειρωνικό γέλιο, η τραγική κωμωδία της ζωής των ηρώων του.

Όταν ο φίλος Θοδωρής με πληροφόρησε ότι η θεατρική ομάδα “Προς τον Ήλιο” θα ανεβάσει Αρκά, ζητώντας να “σκαρώσω” το κείμενο του προγράμματος της παράστασης, η πρώτη μου αντίδραση ήταν ένα αμήχανο χαμόγελο. Τι κείμενο να γράψει κανείς για τον Αρκά, ο οποίος για δεκαετίες δεν έχει γράψει κανένα κείμενο! Στο μυαλό μου, αντί για λέξεις και προτάσεις, φτεροκοπούσαν ολόγυρα, σαν ανοιξιάτικες πεταλούδες, λευκά συννεφάκια γεμάτα με ατάκες, όπως αυτές:

ΙΣΟΒΙΤΗΣ
-Τα ‘μαθες; Θα μας κάνουν θεατρική παράσταση.
-Σκοτίστηκα!
-Δεν καταλαβαίνεις εσύ. Η τέχνη για τον άνθρωπο είναι ό,τι το τυρί για σας τα ποντίκια. Πνευματική τροφή, βάλσαμο και παρηγοριά για την ψυχή, ολοκλήρωση του σκοπού του γένους μας πάνω στη γη.
-Πού θα γίνει η παράσταση;
-Στη Βιέννη.
-Εσύ πού βρίσκεσαι;
-Στη φυλακή, ισοβίτης.
-Ωραία… Τι θα γίνει με κείνο το τυρί που λέγαμε;

ΜΑΛΛΙ ΜΕ ΜΑΛΛΙ
-Κυρία Μαρίκα, θα σας κάνω ένα μαλλί που θα παραμιλάνε όλοι στο θέατρο.
-Δε θέλω να τους μεθύσω, να τους εντυπωσιάσω θέλω.
-Έμαθα πως θα είναι και η κ. Παρθενόπη εκεί… έβγαλε μάλιστα θέση στην πρώτη σειρά!
-Σίγουρα θέλει να την “πέσει” σε κανέναν ηθοποιό… Απορώ πώς δεν άλλαξε ακόμα το όνομά της.
-Και πώς να το κάνει;
-Παιρνωτουςαντρεςστοκατόπι.

ΧΑΜΗΛΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ
-Πού κοπροσκύλιαζες πάλι;
-Ουφ! Παιδεύτηκα αλλά τα κατάφερα.
-Πάλι έψαχνες να βρεις πώς ανοίγουν τα φτερά για να πετάξεις; Σου τα ‘χω εξηγήσει χίλιες φορές.
-Αν θες να μάθεις, αναιδέστατε, ο πατέρας σου φρόντισε κι έκλεισε δυο εισιτήρια πρώτου φεγγίτη για θεατρική παράσταση.
-Και πού θα τον βρούμε να μας τα δώσει;
-Για εκατομμυριοστή φορά… ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΣΟΥ!
-Είν’ ανάγκη να μου το θυμίζεις συνεχώς; Πάλι σε παιδοψυχολόγο με βλέπω… Και τι σόι είν’ αυτή η παράσταση; Έχω και πιο σοβαρές δουλειές να κάνω.
-Δε θα το πιστέψεις! Ένας θίασος στη Βιέννη ανεβάζει σε έργο τη ζωή μας.
-Δηλαδή δε φτάνει που ανέχομαι τη φάτσα σου κάθε μέρα, τώρα πρέπει να σε βλέπω και duplex;
-Θέλουν να προβάλλουν το βάθος και τις διάφορες εκφάνσεις της τρυφερής σχέσης πατέρα και γιου!
-Και το ‘λεγα εγώ. Αποκλείεται να ‘ναι για μας…

Η ΖΩΗ ΜΕΤΑ
-Άγγελε, θα πάρουμε άδεια να κατέβουμε στη γη για να δούμε την παράσταση;
-Θα δω τι μπορώ να κάνω… αν και με την οικονομική κρίση… δύσκολα τα βλέπω τα πράγματα.
-Μα νόμιζα πως στον Παράδεισο δεν έχει αξία το νόμισμα
-Το νόμισμα, ναι… Τα πολλά νομίσματα όμως;/Τα χαρτονομίσματα όμως;

ΚΑΣΤΡΑΤΟ
-Και τώρα, τι θα κάνω; Η κυρία επιμένει να πάει στην παράσταση για να δει τον εαυτό της στη σκηνή.
-Εύκολο! Βάζεις μπροστά στην πολυθρόνα της έναν καθρέφτη και κάνεις τον ταξιθέτη για 2 ώρες.
-Δε ντρέπεσαι να χλευάζεις τις οφθαλμολογικές δυσχέρειες της κυρίας;
-Τη στραβομάρα της εννοείς; Γιατί, αυτή ντράπηκε όταν έκανε πρόταση γάμου στην κίτρινη σφουγγαρίστρα, νομίζοντας ότι μιλούσε στον Donald Trump;
-Ο θίασος ονομάζεται “Προς τον Ήλιο”.
-Ωχ, πάλι πρέπει να ψάχνω για αντηλιακό και γυαλιά ηλίου. Τουλάχιστον θα παίξει κανένα γκομενάκι;
-Τα λες αυτά γιατί δεν έχεις δει Τέχνη.
-Καινούριο θηλυκό στην περιοχή; Πάω περίπτερο για προφυλακτικά!

Ο Αρκάς, έτσι νομίζω, δε σχολιάζεται. Βιώνεται. Και βιώνεται καλύτερα όταν πηγαίνεις να τον συναντήσεις εντελώς άδειος από στερεότυπα, παγιωμένες αντιλήψεις και καχυποψία. Με την αθωότητα ενός παιδιού (όπως η κόρη μου) και τη σοφία ενός γέροντα (όπως ο Καβάφης): έτσι γίνεσαι φίλος με τους ήρωες του Αρκά, έτσι μπαίνεις στον κόσμο τους…