2015 – Λυσιστράτη

Αδάμ-Εύα. Ουρανός – Γαία. Αρσενικό – Θηλυκό. Άνδρας – Γυναίκα. Το αιώνιο ζευγάρι. Χωρισμένο, βιώνει την πιο οδυνηρή μοναξιά, ενωμένο προκαλεί πυρηνική έκρηξη. Τι είναι αυτό που ενώνει έναν άνδρα και μια γυναίκα; Μα τι άλλο από τον ΕΡΩΤΑ, αυτήν την πανίσχυρη έλξη, που μπροστά της η δύναμη της παγκόσμιας Βαρύτητας μοιάζει με παιδικό παιχνίδι. Υπάρχει ένας πανάρχαιος μύθος που διηγείται πως στη δημιουργία του κόσμου ο άνθρωπος πλάστηκε “ερμαφρόδιτος”, μισός άνδρας και μισός γυναίκα. Μια μοχθηρή θεότητα χώρισε βίαια αυτό το αρμονικό παράξενο πλάσμα και από τότε κάθε άνδρας και γυναίκα ψάχνει σε όλη τη ζωή του το άλλο του “μισό”. Η ανθρώπινη φαντασία προσπάθησε να ερμηνεύσει μέσα από τον μύθο αυτό το μεγάλο μυστήριο του έρωτα. Έχει γραφτεί πως “ο έρωτας είναι πόλεμος”. Τι σχέση όμως μπορεί να έχει ο έρωτας με τον πραγματικό πόλεμο; Ο πόλεμος ταιριάζει στους δυνατούς, σκληροτράχηλους άντρες. Ο έρωτας συνδέεται αυθόρμητα με τις ευαίσθητες, αδύναμες, “παιχνιδιάρες” γυναίκες. Αυτή η στερεότυπη εικόνα μπορεί άραγε να ανατραπεί; Έχει τη δύναμη ο έρωτας να κάνει να σιγήσουν τα όπλα; Μπορούν οι γυναίκες να σταματήσουν έναν πόλεμο, με όπλο τη θηλυκότητά τους; Κι αν η Ιστορία απαντά κατηγορηματικά “όχι”, όμως το αντιπολεμικό όραμα ενός μεγάλου θεατρικού συγγραφέα της αρχαιότητας έχει άλλη άποψη. Ποιος αλήθεια θα μπορούσε να φανταστεί πως ένας άντρας, ο Αριστοφάνης, θα συνέθετε το πιο “γυναικείο” θεατρικό έργο που παρουσιάστηκε ποτέ, τη “ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ”! Οι Αθηναίοι βρίσκονται, ως συνήθως, σε πόλεμο με τους άσπονδους εχθρούς τους, τους Σπαρτιάτες. Για μια ακόμη φορά οι νέοι της Αθήνας ξενιτεύονται σε μακρινή εκστρατεία, αφήνοντας μόνες τις γυναίκες τους να αγωνιούν με το φόβο πως δε θα επιστρέψουν ζωντανοί. Η φρίκη του πολέμου: αντρόγυνα και οικογένειες χωρίζονται, οι γέροντες γονείς θάβουν τα παιδιά τους. Η διαδοχή των γενεών διασπάται. Ο πόλεμος μια ανωμαλία στη φυσική εξέλιξη. Ποιος θα επαναφέρει την τάξη; Ποιος θα σταματήσει τον παραλογισμό του πολέμου; Κάποιος ρήτορας με τη δύναμη των επιχειρημάτων του; Ένας έμπειρος και συνετός πολιτικός άνδρας (σαν τον Πρόβουλο του έργου); Κάποιος σοφός γέροντας, βασισμένος στην πολύχρονη εμπειρία του (σαν τον Χορό των γελοίων γερόντων, που επιχειρούν να βγάλουν τις γυναίκες από την Ακρόπολη); Ο Αριστοφάνης ως συνήθως μας εκπλήσσει με την ανεξάντλητη ευρηματικότητα της φαντασίας του. Όχι, οι άνδρες αποδεικνύονται ανίκανοι να σκεφτούν λογικά πάνω στο ζήτημα του πολέμου. Αφελείς και κοντόφθαλμοι, αφήνονται στη βούληση κάποιων πολεμοκάπηλων, που φροντίζουν τα δικά τους συμφέροντα, βαφτίζοντάς τα “το καλό της πατρίδας”. Ο πλούτος της πόλης, συγκεντρωμένος με κόπο και ιδρώτα στο θησαυροφυλάκιο της πόλης ψηλά στον Παρθενώνα, ξοδεύεται αλόγιστα για όπλα κι εκστρατείες. Οι άνδρες βλέπουν τον πόλεμο σαν “παιχνίδι” που έμαθαν από μικροί να παίζουν. Δεν μπορούν να φανταστούν μια ζωή χωρίς μάχες και ηρωικά κατορθώματα. Αν όχι κάποιος άνδρας, τότε ποιος λοιπόν θα φέρει την Ειρήνη; Δε μένουμε για πολύ σε αγωνία: πρώτη πρώτη στη σκηνή εμφανίζεται η πρωταγωνίστρια, η Λυσιστράτη, αυτή που “διαλύει τον στρατό, τον πόλεμο” (Λυσιστράτη<λύω+στρατός). Μα είναι δυνατόν; Μια γυναίκα θα τα βάλει με τον πόλεμο, με τους άντρες; Όχι βέβαια. Χρειάζονται πολλές, όλες οι γυναίκες της Αθήνας, που συναντιούνται και δίνουν περίεργους όρκους σε μια παράδοξη “θηλυκή συμμαχία”. Καταλαμβάνουν την Ακρόπολη, κλείνονται στον Ιερό Βράχο και καταστρώνουν το παμπόνηρο σχέδιό τους, σχέδιο που μονάχα ένα θηλυκό μυαλό μπορούσε να γεννήσει. Ποιο είναι το μεγαλύτερο όπλο μιας γυναίκας, μετά την εξυπνάδα της; Η ομορφιά της, το κορμί της, η ερωτική έλξη που προκαλεί στον άνδρα. Πώς θα “εκβιάσουν” λοιπόν μια συμφωνία με τους πολεμοχαρείς άντρες τους για τερματισμό του πολέμου; Με τη σεξουαλική αποχή. Οι γυναίκες ξεκινούν “απεργία” από τα ερωτικά τους καθήκοντα απέναντι στους συζύγους! Μη φανταστείτε βέβαια πως η παράξενη αυτή σεξουαλική “νηστεία” είναι αβάσταχτη μόνο για τους “λαίμαργους” ερωτικά άντρες. Οι ίδιες οι γυναίκες, αυτές οι “ιέρειες του έρωτα”, δοκιμάζουν σε μεγάλο βαθμό τις αντοχές τους σ’ αυτήν την ιδιόμορφη μάχη που διέταξε η αρχηγός τους, η Λυσιστράτη. Μερικές δεν αντέχουν για πολύ και προσπαθούν να γίνουν “απεργοσπάστες”. Αλλά η επιμονή και η πειθώ της “συνδικαλίστριας” Λυσιστράτης τις ενώνει στον κοινό σκοπό: την ΕΙΡΗΝΗ. Σ’ έναν πόλεμο όμως μάχονται δύο αντίπαλοι. Και καλά με τους Αθηναίους, αλλά αυτοί οι αδάμαστοι Σπαρτιάτες, που από την παιδική τους ηλικία ζουν σε στρατόπεδα και εκπαιδεύονται καθημερινά για πόλεμο, πώς θα πειστούν να τερματίσουν κι αυτοί την επιθυμία τους για ηρωισμούς και μάχες; Δεύτερο εύρημα του Αριστοφάνη. Όλοι οι άνδρες, είτε Αθηναίοι είτε Σπαρτιάτες, είτε Έλληνες είτε Αυστριακοί, είτε Εσκιμώοι είτε Ινδιάνοι, έχουν κάτι κοινό: είναι ΑΝΔΡΕΣ. Που σημαίνει ότι όλοι ανεξαιρέτως εξαρτώνται ερωτικά από τη γυναικεία γοητεία. Η φοβερή και τρομερή Σπαρτιάτισσα Λαμπιτώ συμμαχεί με τη Λυσιστράτη και αναλαμβάνει αντίστοιχη “απεργία” στη Σπάρτη. Μετά από ξεκαρδιστικά επεισόδια, όπου οι άνδρες αποτυγχάνουν να μεταπείσουν τις γυναίκες τους, έρχεται η στιγμή της τελικής συμφιλίωσης. Αθηναίοι και Σπαρτιάτες δίνουν τα χέρια και δέχονται την ειρήνη. Ποιος είναι ο “νικητής” στο τέλος του έργου; Ποιος άλλος; Ο έρωτας, που πάει χέρι χέρι με την ειρήνη. Ο Αριστοφάνης οραματίζεται έναν κόσμο αγάπης, που ο πόλεμος δε θα έχει θέση, που η λογική και το πάθος θα επικρατεί και θα χαρίζει την ευτυχία σε κάθε άνθρωπο, άνδρα και γυναίκα.

Η θεατρική ομάδα “…Zur Sonne”, πιστή στο ετήσιο ραντεβού της με το θεατρικό σανίδι της Βιέννης, τολμά για άλλη μια φορά να φέρει φρέσκο δροσερό αεράκι στην καρδιά της Γηραιάς Ηπείρου. Ανεβάζει τη “Λυσιστράτη”, αποδεικνύοντας ότι οι ιδιοφυείς συγγραφείς, όπως ο Αριστοφάνης, δεν περιορίζονται από τον χρόνο, ούτε από τον τόπο. Τα έργα τους είναι διαχρονικά, γιατί μιλούν κατευθείαν στην ψυχή του κάθε ανθρώπου. Και η ψυχή του ανθρώπου, όσοι αιώνες κι αν περάσουν, θα αναζητά πάντοτε την ειρήνη, τη συντροφιά του συνανθρώπου, το “άλλο του μισό”. Γιατί ο άνθρωπος, παντού και πάντοτε, θα ΕΡΩΤΕΥΕΤΑΙ. Και θ’ αλλάζει ξανά τον κόσμο.